StartpaginaNieuwjaarspreek 2017
Wat zal het nieuwe jaar ons brengen? Niemand weet het. Alleen God weet het. God only knows. De titel van een popsong die gisteren op Oudejaarsdag te beluisteren was op nr. 18 van de radio top 2000. Straks daarover meer. Ik wil de titel van deze song in verband brengen met een andere popsong waarin God ook voorkomt in de titel: Vaya con Dios. Ga met God. In het evangelie van de octaafdag van Kerstmis waarop de kerk het hoogfeest viert van het Moederschap van Maria staat een zin die mij telkens weer opvalt. En die zin luidt: "Maria bewaarde al deze woorden in haar hart en overwoog ze bij zichzelf". Doen wij dat ook? Kunnen we dat? Woorden in ons hart bewaren. En ze overwegen. We leven in een tijd waarin we menen dat alles gezegd moet kunnen worden. Is dit ook altijd heilzaam? Er gebeurt ergens iets en direct hebben we een mening daarover. Door te twitteren sturen we onze mening direct over de hele wereld. Is het niet beter om eerst iets na te gaan? Is het waar wat iemand beweert? Er is nog altijd een verschil tussen een mening en een feit. Bij wat gezegd wordt is de context belangrijk. Woorden hebben een uitwerking. Ze kunnen iemand nodeloos kwetsen. Ze kunnen ook iemand bemoedigen. Ze kunnen ook iemand ontmoedigen. Wanneer we ons dit goed realiseren is het dan niet beter om onszelf in toom te houden, vooral wanneer negatieve gedachten de boventoon voeren? Eén woord kan een visie veranderen. Toen de vluchtelingstroom op gang kwam, vorig jaar, was het bondskanselier Angela Merkel die zei: "Wir schaffen das". Tegenstanders lieten zich al gauw van zich horen. Zij scandeerden: "Wir schaffen das nicht". Toen op Oudejaarsavond, vorig jaar, in Keulen, honderden vrouwen werden lastig gevallen, vooral door Noord-Afrikanen, zoals later bleek, duurde het vrij lang voordat dit in de publiciteit kwam. Er zijn altijd mensen die er belang bij hebben dat iets niet in de publiciteit komt. In dit en in soortgelijke gevallen is zwijgen geen goud. Woorden kunnen troosten. Maar dan moeten het geen goedkope woorden zijn, dooddoeners. Hoe vaak komen woorden, in dit verband uitgesproken, hoe goed bedoeld ook, niet verkeerd over? Ze zijn niet troostrijk. Omdat ze onvoldoende doordacht zijn. Te weinig hebben we ingeleefd in die andere persoon. Ieder mens heeft een eigen verhaal. Ook al lijken veel verhalen op elkaar. Woorden kunnen ons blij maken. Ze kunnen ons ook verdrietig maken. Ook hierin kunnen we van Maria leren: ze overwoog de woorden bij zichzelf. Wat weegt het zwaarste? Het recht om alles te kunnen zeggen, of de wijsheid die ons in het ene geval laat spreken, en in het andere geval laat zwijgen. In de eerste lezing uit het boek Numeri die altijd wordt voorgelezen op Nieuwjaarsdag en vaak ook op de avond daarvoren op Oudejaarsavond komt twee keer het woord zegenen voor. In het Latijn is het "benedicere". En die woorden betekenen: goede dingen zeggen. Dat zouden we in het nieuwe jaar meer moeten doen. Goede dingen zeggen over elkaar. Wetend dat niet alles zal lukken. Ondanks alle goede voornemens. We kunnen ons laten leiden door angst en door boosheid. Vooral wanneer er iets verandert dat tegen onze zin is. In een nieuw jaar veranderen er altijd dingen. Mensen houden over het algemeen niet van veranderingen. En toch is er één ding zeker in ons leven. Niets blijft zoals het is. Grote veranderingen maken ons onzeker. Het geloof leert ons om vertrouwen te hebben. Kijken we daarbij naar Maria en Jozef. Ze maakten bekend wat over dit kind, hun kind gezegd was. Geloof roept ons op om getuigenis. Ik wil nu een kort getuigenis geven over de reeds eerder aangehaalde popsong "God only knows" van The Beachboys. Ruim vijftig jaar geleden kwam die song als single uit die als achtste track op het album "Petsounds"staat, een album dat pas twintig jaar later met platina bekroond werd. Veel radiostations weigerden destijds om het nummer te draaien omdat het woord "God" in de songtitel voorkomt. Het lied ging echter niet over God maar over eeuwige liefde met de opmerkelijke openingszin: "I may not always love you". (Ik zal misschien niet altijd van je gehouden hebben) Paul McCartney zei in een interview dat dit liefdeslied bij hem bovenaan in de top tien staat van zijn meest favoriete songs. Wanneer zo'n beroemdheid zo'n uitspraak doet verandert een opvatting heel vaak. Ook bij mij. Vooral naar aanleiding van een onlangs uitgezonden documentaire over dat album, dat als een meesterwerk in de popmuziek wordt beschouwd, besloot ik recentelijk dat album te kopen. Net zoals woorden een grote uitwerking kunnen hebben, zo hebben ook muziek en songs een uitwerking op mensen. Ze roepen allerlei herinneringen op. Het is niet voor niets dat de top 2000 wordt uitgezonden aan het eind van het jaar. Het is niet voor niets dat er heel wat gezongen wordt tijdens kerkdiensten. Om uiting te geven aan gevoelens van vreugde en verdriet. Maar ook gevoelens van dankbaarheid en lofprijzing. We hebben altijd redenen genoeg om dankbaar te zijn. De feiten die plaatsvinden zijn voor gelovigen en ongelovigen hetzelfde. Hoe we tegen feiten en tegen gebeurtenissen aankijken is erg verschillend Durven we te leven met een visioen? Een visie is nodig om ergens naar uit te kijken. En om het uit te houden wanneer het ons niet meezit. Voor een gelovig mens is er altijd hoop. Is er altijd toekomst. Op de achtste dag krijgt het kind van Maria en Jozef de naam Jezus. Die naam betekent: God redt. We redden het niet alleen. We hebben God nodig. De wereld zou er een stuk beter uitzien indien we de Tien Geboden als richtsnoer van ons handelen zouden nemen. Niet alle onheil is te voorkomen. Maar veel onheil wel. Het onheil dat we elkaar aandoen. Moge Maria ons inspireren om woorden te bewaren in ons hart. En ze uit te spreken wanneer ze heilzaam zijn. Dan klinken die woorden als muziek in de oren.Amen.