StartpaginaVerhalen over paaskaarsen
Aan iedere paaskaars kun je een verhaal ophangen. Een aantal verhalen wil ik vertellen. Eerst iets in het algemeen. De paaskaars wordt in de paasnacht voor het eerst ontstoken en symboliseert het licht van de verrezen Christus. Het is een grote kaars, versierd met een kruis, de Griekse letters alfa en omega (1), het jaartal en vijf wierookkorrels die de vijf wonden van Christus aan het kruis symboliseren. Naast de standaardafbeeldingen die op iedere paaskaars te zien zijn, zijn er ook versieringen aangebracht die apart zijn en paaskaarsen van elkaar doen onderscheiden. Op de paaskaars van Blitterswijck uit 2014 is op het embleem een scéne te zien uit het verhaal van de Emmaüsgangers. In dat jaar werd op de derde zondag van Pasen dat verhaal voorgelezen. Alleen de evangelist Lucas heeft dat verhaal opgenomen in hoofdstuk 24, vers 13 tot en met vers 35. Indien er een H. Mis is op de avond van Paaszondag wordt dat evangelieverhaal voorgelezen. Het verhaal over de Emmaüsgangers wordt eveneens jaarlijks voorgelezen in de kerk op de vierde dag van het paasoctaaf. Omdat de parochie in Blitterswijck ook een kapel heeft waar op de dinsdagavond vanaf Pasen tot en met de laatste dinsdag een H.Mis wordt opgedragen, staat er sinds 2015 gedurende de paastijd ook een paaskaars in de St. Annakapel. Het is de kaars met het embleem van de Emmaüsgangers. Het jaartal 2014 is daarop verwijderd. Met het oog op de troonswisseling die plaatsvond op 30 april 2013 werd in Blitterswijck in dat jaar gekozen voor een embleem in de kleuren oranje, rood, wit, blauw. Op het embleem was een Phoenix te zien, een mythische vogel. Vooral in de vroegchristelijke kunst op sarcofagen en mozaïeken te zien als symbool van verrijzenis, in het bijzonder van Christus' verrijzenis. In de profane kunst geldt de Phoenix als symbool van eeuwigheid en leven. De keuze van het embleem een jaar later had ook een motivatie. Na veel voorbereidende werkzaamheden werd in Blitterswijck op 21 november 2014 een lindeboom geplaatst op het dorpsplein, waar later banken bij werden gezet. Met het oog op de feestelijke opening van het hernieuwde dorpsplein op Koningsdag 2014 werd gekozen voor een motief van de levensboom op de paaskaars. In het boek van de Schepping genoemd als de boom die samen met de boom van de kennis van goed en kwaad door God werd geplant in de Hof van Eden (het Paradijs) en waarvan de vruchten eeuwig leven (onsterfelijkheid) geven. Op de paaskaars van Wanssum waar dit jaar de paaswake heeft plaatsgevonden staat een bloem uitgebeeld die ongetwijfeld in bloei zal hebben gestaan in de paastuin van Jeruzalem waar de verrijzenis van de Heer heeft plaatsgevonden. (vgl. Paaspreek 2016) De paaskaarsen van Blitterswijck en Castenray werden dit jaar aan het eind van de paaswake ontstoken aan de paaskaars van Wanssum door Tinie Schrijver en Toon Claessens die ieder hun parochie mochten vertegenwoordigen. Met paaskaarsen kan van alles gebeuren. Omdat de paaskaars van Wanssum in het jaar 2011 in de zon had gelegen was deze gebogen voordat die werd ontstoken aan de paaskaars van Blitterswijck. Een paaskaars kan breken. Dit is onlangs gebeurd met een oude paaskaars uit Castenray. Gelukkig kon deze geplakt worden zodat het nauwelijks meer opvalt. Zelf ben ik ooit vergeten een paaskaars uit te maken na afloop van een doopviering. Dat was op zondag 26 juli 2009 toen ik Milou Arts had gedoopt. Toen ik in het daarop volgende weekend een H. Mis wilde opdragen in de kerk van Castenray werd ik hierop geattendeerd door een koster. Van de paaskaars uit 2009 was alleen nog een stomp overgebleven. Ik zag dat bij de overgebleven rest op een embleem nog net enkele plankjes te zien waren uit de ark van Noach die op die kaars was uitgebeeld. Mijn engelbewaarder moet op die bewuste zondagmiddag vast en zeker een middagdutje hebben gedaan, anders had ik wel een ingeving gekregen om die kaars alsnog uit te (laten) maken. Op eigen kosten schafte ik een nieuwe paaskaars aan met daarop het jaartal 2009 en ontstak die aan de stomp van de oude paaskaars. Die paaskaars is later naar Marie-José Janssen-de Groot gegaan, zaliger gedachtenis, oud kerkbestuurslid die in 2009 de liturgieboekjes van de Paaswake heeft gemaakt die nog altijd worden gebruikt. Wanneer brandt de paaskaars? De paaskaars brandt in alle vieringen van de paastijd. Na Pinksteren wordt de paaskaars in de doopkapel geplaatst en brandt dan over het algemeen alleen nog bij doopvieringen, de avondwake en tijdens een uitvaartdienst. Wat gebeurt er met de oude paaskaarsen? Dezen worden gegeven aan vrijwilligers die er belangstelling voor hebben en die thuis er een plaats voor hebben. Tot voor kort stonden er vijf oude paaskaarsen in de kast van de sacristie in de kerk van Wanssum. Inmiddels is voor drie paaskaarsen een nieuwe bestemming gevonden. Victor Geurts die bijna acht jaar in het kerkbestuur zit had de voorkeur voor de paaskaars uit 2014 waarop een afbeelding is te zien van het continent Europa en Afrika, gedragen door twee handen. Vanwege zijn werk is hij vaak in het buitenland. Theo Wijnhoven die eveneens bijna acht jaar in het kerkbestuur zit zou het liefste de kaars met de afbeelding van de twee vissen en de vijf broden willen hebben. Hij liet bij het verwoorden van zijn voorkeur weten dat zijn vader vissen kweekte en de vader van zijn vrouw Wilmy was bakker. Die wens kan ook in vervulling gaan. Miriam Voesten-Wijnhoven die al een aantal jaren in het kostersteam zit krijgt de paaskaars uit 2012 met daarop een afbeelding van het Lam Gods. In Castenray is de paaskaars uit 2015 naar Annie Custers-van Roomen gegaan. Zij poetst de kerk en is lid van de MOV. De paaskaars uit 2014 met een afbeelding van een doopvont, twee vissen en het paasvuur ging naar Piet Direks. Hij is acoliet in de kerk van Castenray. In Blitterswijck is nog een kaars over uit 2010. Op die kaars staat een levensboom. In mijn huiskamer staat een paaskaars die vijfentwintig jaar oud is. Cadeau laten geven door het kerkbestuur uit Grevenbicht-Papenhoven waar ik pastoor was van 1987 tot 1992. Uitgebeeld op de paaskaars uit 1991 is een hert dat aan het drinken is aan een beek. Gebaseerd op Psalm 42, vers 2. "Zoals het hert de beekjes zoekt, zo zoekt mijn geest naar U, mijn God". Op mijn verzoek was tijdens mijn eerste pastoorsinstallatie die plaatsvond op 31 mei 1987 in Grevenbicht een gedeelte van de oude communiebank geplaatst bij het priesterkoor waarop dat tafereel was uitgebeeld. Als evangelie had ik uitgekozen het gesprek van Jezus met de Samaritaanse vrouw bij de bron van Jacob. In de kerk van Blitterswijck staat nu voor het eerst in de paastijd naast de paaskaars een kandelaar met daarop een houten beeldje van Christus dat op Eerste Paasdag is ingezegend. Het betreft een afbeelding van Christus die is opgestaan uit de dood. Je ziet deze traditionele uitbeelding van het paasverhaal steeds minder in de folders die kaarsenhandelaren naar parochies sturen op basis waarvan een keuze gemaakt kan worden voor het bestellen van een nieuwe paaskaars. Op het houten beeldje zijn de wonden van Christus te zien die in zijn linkerhand een overwinningsvaandel vasthoudt. Hij heeft de dood overwonnen. Lijden en sterven hebben plaatsgemaakt voor verrijzenis. De kern van ons christelijk geloof.Alleluia. (1) Alfa en Omega is een uitdrukking uit het christendom die Gods almacht symboliseert. Alfa en Omega zijn de eerste en laatste letter uit het klassieke Griekse alfabet. In Openbaring 1,8; 21,6; 22,13 zegt God: "Ik ben de Alfa en Omega". In Openbaring 2,8 wordt Jezus aangeduid als "de Eerste en de Laatste".
